Haber: GÖRÜNÜM Gazetesi Yazı için tıklayın.
1 Temmuz 2023 tarihi itibariyle ülkemizde yaşanan zam artışları göz önüne alındığında bina ve sitelerde ön görülen işletme bütçelerinde maalesef büyük sapmalar görülmekte. Yeni yıl döneminde yapılan Genel Kurullarda belirlenen aidatlar yılın ikinci yarısında bina ve sitelerin giderlerini karşılamayabilir. Bu durum ülke ekonomisi ile doğru orantılıdır.
Burada personel çalışan toplu yaşam alanlarındaki malikler ve yönetimler için ciddi bir durum söz konusudur.
Düşük aidat mı Yüksek aidat mı doğru olan?
Ülkenin içinde bulunduğu bu ekonomik kriz dönemlerinde malikler düşük aidat ödemeyi istemekteler, bazı yöneticiler ve profesyonel yönetim firmaları sırf maliklerle şirin görünmek veya tepki görmemek için işletme bütçelerini düşük tutarak aidatı olması gereken tutardan daha az hesaplamakta. Bu durum aslında binayı ya da siteyi ileride borçlu duruma getirecektir.
İşletme bütçesini fahiş rakamlarla oluşturmak ve aidatı yüksek tutmak da doğru değildir. Bu durum da malikler tarafından tepki getireceği gibi aidatların tahsilatları da aksayacaktır.
Olması gereken günlük hayatımızdaki gerçekliği doğru yorumlayarak oluşturacağınız işletme bütçelerinde çıkan aidatlardır.
Toplu yaşam alanlarında dönem içerisinde aidat yükseltilebilir mi?
Evet, yükseltilebilir. Fakat burada yönetici kendi kafasına göre bunu yapamaz (Aksi bir karar Genel Kurulda alınmamış ise).
Eğer yönetici ilgili genel kurulda dönem içerisinde uygun görülmesi halinde aidat yükseltme yetkisini almamış ise malikleri Olağan Üstü Genel Kurula çağırır. Burada yeni işletme bütçesi malikler ile paylaşılarak aidat belirlenir.
Burada kesinlikle atlanmaması gereken husus bir işetme projesinin hazırlanmasıdır.
Yine 634 sayılı KMK’nın 35. maddesi burada sorabilirsiniz. 35. Maddede yöneticinin görevleri sayılırken maddenin içinde “her takvim yılının ilk ayı içinde, kat maliklerinden avans olarak münasip miktarda paranın toplanması ve bu avansın harcanıp bitmesi halinde, geri kalan işler için tekrar avans toplanması” da yer almaktadır. Yani yönetici işletme bütçesinde belirlenen aidatın giderleri karşılamaması durumunda bu kararı alarak ekstra para topla yetkisine sahiptir.
İşletme projelerinin hazırlanmasında nelere dikkat edilmeli?
Maliklerin tepki göstereceği korkusu ile çekinen yönetimler veya yönetim profesyonellerinin gider kalemlerini kesinlikle detaylı şekilde ele almasını ve karşılığında ön görülen rakamların malikleri kandırmaya yönelik değil, yaşadığımız ülkenin ekonomik durumunu ve piyasalarda ki dalgalanmaları gerçekçi şekilde ele alarak yorumlayıp işletme bütçesine yansıtmalarını öneriyoruz.
Özellikle personel çalışan yapılarda (güvenlik, bahçıvan, teknisyen, vb.) SGK, Tazminatlar, vb giderlerin aylık aidatların içerisinde toplanmak üzere eklenmesi ve biriktirilmesi önemlidir.
Aidatları düşük göstermek için işletme bütçelerini gerçekten uzak rakamlarla oluşturan yöneticilerin ve bazı yönetim firmalarının birçok yapıyı borçla karşı karşıya bıraktığını çok kez görmekteyiz.
Hizmet alımlarında SGK’lı personellerin olması önemli!
Aidatları yükselten en büyük kalemin personel giderleri olduğunu unutmamalıyız. Bu birçok yönetimin SGK’sız personel çalıştırma gibi kanunsuz yolu tercih etmesine sebep olmaktadır.
Malikler olarak yaşadığımız bina ve sitelerde alınan hizmetlerde çalışan personellerin SGK bilgilerini yüklenici firmalara sormalarını ve evrak talep etmelerini önemle rica ediyoruz. Yönetim tarafından veya yüklenici firma tarafından SGK’sız personel çalıştırılması durumunda oluşabilecek iş kazalarında müteselsilen bina veya sitelerdeki malikler de sorumlu olacaktır. Bazı yükleniciler “bir şey olursa biz üstleniriz” tarzı hukuka aykırı beyanlarını dikkate almayarak personel SGK dökümlerinin ay sonu ibrasını talep ediniz.
Bölgemizde özellikle apartmanların temizlik hizmeti alımında SGK’sız bireysel personel çalıştırmak gibi bir durumu söz konusu, bu çalışma metodundan vazgeçilmesini , komşularınızı ve çalışanları riske atmamanızı rica ediyoruz.
Bireysel Yöneticilerin ve Profesyonel Yönetim Firmalarının Dikkatine!
Özetle, genel kurulda yetkilendirilmemiş olan yönetici aidatı tek başına yükseltemez. Malikler tepki gösterecek diye işletme bütçelerini gerçekten uzak rakamlarla oluşturmak doğru değildir. Yönetimini yaptığınız bina veya toplu alanlarda malikleri borç ile veya usule aykırı hizmet alımları sonrasında hukuki süreçlerle karşı karşıya bırakmayacak şekilde ŞEFFAF ve DENETLENEBİLİR süreçler yürütmeye özen gösterilmelidir.
1 Temmuz 2023 itibariyle aidatlarda ön görülen zam oranı nedir?
Gelen asgari ücret zammı, vergi zamları ve diğer artışlar göz önüne alındığında bu oranın %40 ile %50 arasında şekilleneceğini ön görmekteyiz.